Xác định chính xác vấn đề đang xảy ra với chiếc xe của bạn dường như là điều không thể. Đặc biệt đối với người mới bắt đầu lái xe. Quá trình hoạt động bên trong chiếc xe cũng tương tự như sự hoạt động bên trong của cơ thể con người. Ví dụ như bạn cảm thấy khó chịu ở ngực, nó có thể chỉ là một vấn đề nhỏ với sức khỏe của bạn nhưng nếu nó tồn tại kèm theo triệu chứng khó thở thì rất có thể nguyên nhân bạn bị hen suyễn hoặc một thứ gì đó tương tự. Vấn đề chẩn đoán ô tô cũng tương tự. Các vấn đề hệ thống liên quan đến cơ khí thường biểu hiện cảm giác khác biệt, đặc biệt về âm thanh, dấu hiệu của sự làm việc không đúng như dự định. Một khi bạn nhận ra sự khác biệt so với bình thường của bất kì hệ thống nào đấy, hoặc một hệ thống nào đấy hoạt động kém hiệu quả, đó là lúc bạn đánh giá vấn đề và tìm kiếm một cách sửa chữa nó.
Chẩn đoán các vấn đề với chiếc xe của bạn dường như là điều không thể, nhưng hãy nghĩ về nó giống với những điều kiện của riêng bạn. Ví dụ như bạn đi đau dạ dày, điều đầu tiên bạn nghĩ tới là bạn đã ăn gì gần đây nhất để tìm kiếm xem đó có phải là nguyên nhân tại sao lại xảy ra cơn đau với dạ dày của mình. Tương tự như với chiếc xe của bạn. Thời điểm bạn nhận ra sự khác thường với chiếc xe của mình cũng chính là thời điểm bạn nên bắt đầu xem xét vấn đề và sửa chữa nó.
Hộp số là một bộ phận phức tạp được điều khiển điện tử (hoặc bằng tay) để truyền mô men từ động cơ. Nó chịu mài mòn nhiều hơn các bộ phận khác do nhiệt và ma sát từ các chuyển động và tương tác. Sẽ rất nghiêm trọng với hộp số xe của bạn nếu nó không được bảo dưỡng và vận hành một cách tốt, hoặc các triệu chứng không được kiểm tra bởi kỹ thuật viên chuyên nghiệp.
Sửa chữa hoặc thay thế hộp số là vấn đề rất bất tiện, gây phiền toái và rất tốn kém. Vì vậy hãy luôn chú ý đến bất kì vấn đề bất thường nào xảy ra. Hãy tuân thủ nghiêm ngặt những quy trình bảo dưỡng được khuyến khích là lịch trình được định sẵn để ngăn chặn những vấn đề, giúp cho hộp số xe bạn hoạt động ổn định và tuổi thọ cao hơn. Điều đó có nghĩa là, khi bạn đang gặp sự cố với hộp số xe của mình, điều quan trọng là bạn phải biết những điều phổ biến nhất để có thể đưa ra các chẩn đoán ban đầu và xử lý tốt nhất. Dưới đây là mười triệu chứng thường gặp với hộp số bạn nên biết.
Thiếu độ nhạy
Có khi nào bạn gặp phải tình trạng chiếc xe của mình bị ngập ngừng hoặc không chịu lăn bánh. Nếu có, chắc chắn đã có điều gì đó sai. Thông thường, thời điểm bạn chuyển từ số P sang số để di chuyển thì chiếc xe của bạn sẽ ngay lập tức lăn bánh. Đối với hộp số tự động, bạn có thể nhận thấy đỗ trễ khi chuyển số D hoặc P trước khi bánh răng ăn khớp với nhau. Đây thường là điều lo ngại đối với hộp số tự động. Đối với hộp số sàn, có thể có những vấn đề về độ nhạy tương tự, như khi vào số, tốc độ động cơ tăng (RPM) nhưng chiếc xe lại không di chuyển nhanh giống như động cơ. Nguyên nhân có thể là do ly hợp đã đến lúc phải thay thế, nhưng đôi khi lại do một nguyên nhân trầm trọng hơn.
Tiếng ồn, va đập, cọ xát
Không thể xác định chính xác âm thanh phát ra từ đâu giống như bạn chẩn đoán với hộp số của mình. Thật khó để xác định âm thanh đó phát ra từ đâu bởi rất nhiều nguyên nhân gây ra chúng. Chỉ đơn giản là bạn nghe thấy o o, rên rỉ hay tiếng cọ xát.
Hộp số sàn thường phát ra âm thanh to hơn, nhiều hơn và có vẻ khó chịu hơn. Những tiếng va đập khi bạn chuyển số thường phát ra từ bên trong hộp số. Nhưng đôi khi nó cũng phát ra từ dưới gầm chiếc xe của bạn. Như đã đề cập, phát hiện những dấu hiệu trên và kịp thời đưa ra những chẩn đoán và sữa chữa càng sớm càng tốt thay vì đợi đến khi có thời gian hoặc có tiền để sửa chữa mới tiến hành kiểm tra. Nhiều khi thay vì chỉ mất chi phí nhỏ cho việc sửa chữa, bạn lại tiêu tốn một khoản tiền tốn kém hơn.
Rò rỉ dầu
Rò rỉ dầu là triệu chứng dễ nhận biết nhất và cần được sửa chữa càng sớm càng tốt. Rò rỉ chất lỏng được cho là nguyên nhân dẫn đến tình trạng hộp số bị vỡ. Đối với hộp số tự động, dầu hộp số đóng vai trò như “mạch máu”, nó giúp bôi trơn, làm sạch và tỏa nhiệt cho các chi tiết. Nếu không có hoặc bị thiếu, các chi tiết sẽ nóng lên và dính chặt với nhau, động cơ có thể dừng hoạt động hoàn toàn.
Dầu hộp số tự động thường có màu sáng, sạch nếu tất cả đang làm việc bình thường. Nếu bạn thấy dầu có màu tối và có mùi hôi thì đến lúc cần phải thay thế và yêu cầu sửa chữa. Bạn có thể kiểm tra mức dầu hộp số bằng cách chạy xe một khoảng ngắn sau đó kiểm tra que thăm dầu. Không giống như dầu động cơ, dầu hộp số không bị cháy hay tiêu hao trong quá trình sử dụng. Nếu như bạn phát hiện sự mất mát dầu hộp số thì chứng tỏ đã bị rò rỉ. Hãy bổ sung thêm để đảm bảo lượng dầu không bị thiếu hụt ngay cả khi bị rò rỉ để tránh hư hỏng cho các chi tiết trước khi phát hiện và khắc phục được.
Tiếng mài hoặc rung, lắc
Một chiếc xe được cho là hoạt động trơn tru không có bất kì rung lắc, co giật hay tiếng mài mòn gì. Nếu có những biểu hiện trên thì dường như đã có vấn đề với các bánh răng. Trong hộp số sàn, tiếng mài mòn thường phát ra từ các bánh răng. Bạn có thể dể dàng cảm thấy khi chuyển số giữa các bánh răng. Nếu tiếng mài mòn xuất hiện khi bạn đạp ly hợp và chuyển số, đây là dấu hiệu cho thấy ly hợp đã bị mòn và đến lúc phải thay thế hoặc điều chỉnh lại. Điều này cũng có thể là các chi tiết đã bị hư hỏng hoặc mòn giữa các bánh răng.
Hộp số tự động có đôi chút khác biệt. Thay vì tiếng mài mòn, bạn dường như sẽ cảm thấy thời gian di chuyển của bánh răng đầu tiên thay vì sự chuyển số trơn tru. Nếu mọi chuyện tồi tệ hơn, quá trình chuyển số với các bánh răng tiếp theo có thể xuất hiện nhiều tiếng ồn nghe chói tai và rung giật hơn. Đây có thể là nguyên nhân của tiếng mài mòn hoặc rung lắc và đến lúc xe của bạn cần kiểm tra và sữa chữa.
Có mùi khét bốc lên
Bất kì mùi khét phát ra từ chiếc xe của bạn đều là vấn đề bạn cần phải quan tâm. Dầu số bị quá nhiệt là nguyên nhân dẫn đến mùi khét trên xe, làm giảm hiệu suất của xe. Dầu hộp số không chỉ có chức năng bôi trơn giữa các chi tiết mà còn có chức năng làm mát, lưu thông nhiệt giữa các chi tiết mà nó tiếp xúc, giữ cho các chi tiết không bị bào mòn và hư hỏng. Nếu dầu hộp số quá nóng dẫn đến ma sát giữa các chi tiết lớn, tốc độ ăn mòn càng nhanh và có thể dẫn đến hư hỏng toàn bộ hộp số. Nếu điều này không được dự đoán và kiểm tra đúng lúc thì khả năng lớn bạn sẽ phải tốn chi phí sửa chữa không hề nhỏ. Nguyên nhân của hiện tượng này thường là do lượng dầu hộp số thấp hoặc sử dụng không đúng loại dầu theo khuyến cáo của nhà sản xuất.
Các bánh răng không ăn khớp với nhau
Có bao giờ bạn gặp phải trường hợp chiếc xe của mình không chịu di chuyển mặc dù bạn đã vào số và dầu số ở trong giới hạn cho phép. Nguyên nhân của hiện tượng này có thể là do bạn sử dụng loại dầu không đúng độ nhớt hoặc liên kết giữa ly hợp và cáp dẫn động cần được điều chỉnh. Nhưng cũng có thể là do sự điều khiển không đúng từ máy tính. Nếu đã bạn đã kiểm tra lại mức đầu hộp số, hãy thử cài đặt lại. Để thực hiện việc này, bạn hãy tháo ắc quy ra và để 30 phút. Sau đó lắp lại chúng, hệ thống sẽ tự động thiết lập chúng. Quá trình này có thể mất hơn 30 phút. Nếu không được, hãy mang đến thợ sữa chửa để kiểm tra.
Kiểm tra hệ thống đèn check động cơ
Hệ thống đèn check hiển thị trên bảng đồng hồ táp lô là một trong những công cụ giúp bạn xác định chiếc xe của bạn đang gặp sự cố để kiểm tra và sửa chữa. Đèn check động cơ sáng có nghĩa là động cơ xe đang có vấn đề, và rất có thể liên quan đến hộp số. Đây là dấu hiệu không thể bỏ qua. Vô số các cảm biến được gắn trên xe để thu nhận thông tin và truyền về máy tính. Máy tính sẽ cảnh báo nếu nhận thấy sự hoạt động bất thường của bất kì hệ thống nào. Những cảm biến có thể nhận thấy được những rung rộng và thay đổi nhỏ hơn rất nhiều mà bạn có thể cảm nhận được.
Hãy kiểm tra ngay chiếc xe của bạn khi đèn check sáng. Việc này có thể thực hiện đơn giản bằng cách sử dụng phần mềm chẩn đoán kết nối với “máy tính” trên xe. Nếu bạn muốn tự kiểm tra lỗi (mà không phải tốn kém chí phí tới trạm sửa chữa) hãy sắm ngay cho mình một công cụ chẩn đoán tương ứng với chiếc xe của bạn. Nó sẽ giúp bạn xác định thông tin các vấn đề đang gặp phải với chiếc xe của bạn và có những hướng dẫn sửa chữa tương ứng. Nhưng dù thế nào đi nữa hãy luôn chú ý đến chiếc xe của khi đèn check sáng để chiếc xe của bạn hoạt động trơn tru nhất.
Hộp số giật ngay cả khi ở N
Những âm thanh khó chịu ngay cả khi bạn chạy không tải chứng tỏ hộp số của bạn đã xảy ra vấn đề. Đó có thể chỉ là dầu số cần thay thế nhưng cũng có thể lại là vấn đề nghiêm trọng hơn. Đa phần những âm thanh đó phát ra từ vòng bi và bánh răng bị mòn và đến lúc phải thay thế.
Trượt số
Nếu hoạt động bình thường, mỗi cấp số là sự ăn khớp tương ứng giữa các bánh răng và sẽ không bị thay đổi trừ khi bạn thực hiện chuyển số (số sàn) hoặc máy tính điều khiển (hộp số tự động). Không cần nói bạn cũng biết đây là sự cố rất nghiêm trọng. Bạn có thể mất kiểm soát chiếc xe của mình khi cần thoát khỏi những tình huống nguy hiểm. Nguyên nhân có thể là do các bánh răng bị mòn hoặc hỏng khiến chúng không thể ăn khớp với nhau. Nếu phát hiện thấy những dấu hiện trên hãy mang xe đi kiểm tra càng sớm càng tốt.
Ly hợp không ngắt
Ly hợp không ngắt là triệu chứng thường gặp với hộp số sàn khi ly hợp vẫn bám chặt lấy bánh đà mặc dù bạn đang đạp chân côn. Ly hợp quay cùng bánh đã khiến việc chuyển số gặp nhiều khó khăn và kèm theo những âm thanh nghe rất khó chịu. Vấn đề này sẽ không tốn kém quá nhiều chi phí nếu bạn nhanh chóng mang xe của mình đi kiểm tra. Đa phần vấn đề xảy ra với hệ thống liên kết từ bàn đạp chân côn tới đĩa ly hợp quá chùng. Điều chỉnh lại hành trình chân côn là cách đơn giản đề khắc phục triệu chứng trên.
Kết luận
Điều quan trong nhất vẫn là đảm bảo lịch trình kiểm tra bảo dưỡng chiếc xe của bạn. Nếu thực hiện đúng cách, bạn sẽ tránh việc tốn quá nhiều chi phí cho việc sửa chữa. Điều này đặc biệt đúng khi bạn phát hiện ra những dấu hiệu đầu tiên xảy ra với chiếc xe của mình và ngay lập tức đưa chiếc xe của bạn đến trung tâm sửa chữa. Trên đây là những thông tin cơ bản có thể giúp bạn tiết kiệm chi phí, tránh các tổn thất bằng những thao tác đơn giản như kiểm tra và dầu hộp số cũng như giúp bạn có những hiểu biết để tránh bị lừa gạt khi sửa chữa.